Gần bốn thập kỷ trôi qua kể từ ngày hai nhà thơ, hai chiến sỹ để lại đứa con gái bé bỏng ở hậu phương để ra mặt trận.
Gần bốn thập kỷ trôi qua kể từ ngày bà mẹ - nhà thơ Dương Thị Xuân Quý ngã xuống ở chiến trường.Gần bốn thập kỷ trôi qua kể từ ngày BÀI THƠ VỀ HẠNH PHÚC - bài khóc vợ của Bùi Minh Quốc ra đời.
Và cũng đã gần bốn thập kỷ trôi qua kể từ ngày một cậu học sinh lớp chuyên văn Nghệ An - vốn nổi tiếng nghịch ngợm - nức nở khi lần đầu đọc bài thơ ấy. Năm tháng trôi qua, giờ đây tóc đã điểm bạc, "cậu" vẫn bùi ngùi mỗi lần đọc bài thơ ấy. Và, sự thật là trong vòng gần bốn thập kỷ ấy, "cậu" chưa bao giờ đọc được trọn vẹn toàn bài thơ, mặc dù đã thuộc lòng. Vì sao ư? Đơn giản vì nghẹn ngào xúc động.
Chiến tranh qua lâu rồi, ơn Trời. Và có thể bạn không hiểu hết nỗi đau thương đất nước này đã gánh chịu.
Có thể bạn có những định nghĩa riêng cho mình về hạnh phúc. Tốt thôi. Chẳng ai muốn đem nỗi đau quá khứ để chất lên đời vui hôm nay của bạn. Nhưng, xin bạn hãy cứ tạm ngừng tiếng ca hát trong phút chốc thôi để nghe tôi đọc lại BÀI THƠ VỀ HẠNH PHÚC.
Nếu bạn không thích, xin hãy để mặc tôi - cậu bé ngày nào - được lặng lẽ khóc. Trong sâu thẳm trái tim mình, tiếng khóc ấy chưa bao giờ ngừng cả! Và có lẽ nó sẽ song hành với tôi cho đến ngày xuống huyệt.
_______________________________________________
BÀI THƠ VỀ HẠNH PHÚC
Bùi Minh Quốc
BÀI THƠ VỀ HẠNH PHÚC
Bùi Minh Quốc
I
Thôi em nằm lại
Với đất lành Duy Xuyên
Trên mồ em có mùa xuân ở mãi
Trời chiến trường vẫn một sắc xanh nguyên.
Trời chiến trưòng không một phút bình yên
Súng nổ gấp. Anh lên đường đuổi giặc
Lấy nỗi đau vô cùng làm sức mạnh vô biên
Bước truy kích đạp trăm rào gai sắc
Ôi mũi lê này hôm nay sao sáng quắc
Anh mất em như mất nửa cuộc đời
Nỗi đau anh không thể nói bằng lời
Một ngọn lửa thâm trầm âm ỉ cháy
Những viên đạn quân thù bắn em, trong lòng anh sâu xoáy
Anh bàng hoàng như ngỡ trái tim rơi
Như bỗng tắt vầng mặt trời hạnh phúc.
Nhưng em ạ, giây phút này chính lúc
Anh thấy lòng anh tỉnh táo lạ thường
Nhằm thẳng quân thù, mắt không giọt lệ vương
Anh nổ súng.
II
Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng
Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi vẫn chưa ra
Cho đến ngày cất bước đi xa
Miền Nam gọi, hai chúng mình có mặt.
Nhớ chăng em, cái mùa mưa đói quay đói quắt
Mỗi bữa chia nhau nửa bát măng rừng
Em xanh gầy, gùi sắn nặng trên lưng
Môi tái ngắt, mái tóc mềm đẫm ướt
Bao giốc cao em cần cù đã vượt
Và mỗi lần ngồi nghỉ, em nhìn anh
Em nói tới những điều em định viết
Giữa hai cơn đau em ngồi ghi chép
Con sông Giàng gầm réo miên man
Nước lũ về... Trang giấy nhỏ mưa chan
Em vẫn viết: lòng dạt dào cảm xúc.Và em gọi đó là hạnh phúc...Nhớ chăng em, ngày mở màn chiến dịch Đông Xuân
Em lên đường phơi phới bước chân
B.52 bom nghìn tấn dội
Kìa dáng em băng rường bước vội
Vẫn nụ cười tươi tắn ấy trên môi.
Thôn 6 Bình Dương bãi cát sóng dồi
Nắng long lanh trong mắt người bám biển
Giặc mới lui càn khi em vừa đến
Bà mẹ già kể chuyện chặn xe tăng
Quanh những bờ dương bị giặc san bằng
Đã lại mở những chiến hào gai góc
Những em bé, dưới mưa bom, vẫn đi làm đi học
Những vồng khoai ruộng lúa vẫn xanh tràn
Trong một góc vườn cháy khét lửa Na-pan
Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc.
Và em gọi đó là hạnh phúc...
Như chồi biếc gặp mưa xuân, như chim én say trời
Em mải mê, đi giữa bao người
Xuyên Thọ, Xuyên Châu, Xuyên Hòa, Xuyên Phú...
Những mảnh đất anh hùng quyến rũ
Phút giây đầu đã ràng buộc đời em
Như tự lọt lòng từng biết mấy thân quen
Em nhỏ giao liên, mẹ hiền trụ bám
Cô du kích dịu dàng dũng cảm
Sông Thu Bồn hằng xao động tâm tư
Có tiếng hò như thực như hư
Em đã đến, tắm mình trong sóng nước
Sông kể em nghe chuyện đôi bờ thủa trước
Em mở mắt nhìn kinh ngạc những làng thôn
Và kêu lên khi được thấy cội nguồn
Mỗi sự tích trên đất này thắng Mỹ.
Em đã gặp bao anh hùng dũng sĩ
Đã cùng họ xẻ chia
Cọng rau lang bên miệng hố bom đìa
Phút căng thẳng khi vòng vây giặc siết
Nỗi thống khổ ngút ngàn không kể hết
Của một thời nô lệ đau thươn
Em lớn lên bên họ can trường
Giữa bom gào đạn réo
Em đã thấy những tâm hồn tuyệt vời trong trẻo
Những con người như ánh sáng lung linh
Mỗi đêm ra đi giản dị hiến mình
Để làm nên buổi mai đầy nắng
Em bối rối, em sững sờ đứng lặng
Vẻ đẹp này em chưa biết đặt tên
Thức dậy bao điều mới mẻ trong em
Nơi ngọn bút nghe cuộc đời thôi thúc.
Và em gọi đó là hạnh phúc...
III
Em ra đi chẳng để lại gì
Ngoài ánh mắt cười lấp lánh sau hàng mi
Và anh biết khi bất thần trúng đạn
Em đã ra đi với mắt cười thanh thản
Bởi được góp mình làm ánh sáng ban mai
Bởi biết mình có mặt ở tương lai.
Anh sẽ sống đẹp những ngày em chưa kịp sống
Sẽ yêu trọn những gì em chưa kịp yêu
Em trong anh là mùa xuân náo động
Từ phút này càng rực rỡ bao nhiêu.
8 tháng 3 - 1969
6 tháng 9 - 1969
BMQ
Thôi em nằm lại
Với đất lành Duy Xuyên
Trên mồ em có mùa xuân ở mãi
Trời chiến trường vẫn một sắc xanh nguyên.
Trời chiến trưòng không một phút bình yên
Súng nổ gấp. Anh lên đường đuổi giặc
Lấy nỗi đau vô cùng làm sức mạnh vô biên
Bước truy kích đạp trăm rào gai sắc
Ôi mũi lê này hôm nay sao sáng quắc
Anh mất em như mất nửa cuộc đời
Nỗi đau anh không thể nói bằng lời
Một ngọn lửa thâm trầm âm ỉ cháy
Những viên đạn quân thù bắn em, trong lòng anh sâu xoáy
Anh bàng hoàng như ngỡ trái tim rơi
Như bỗng tắt vầng mặt trời hạnh phúc.
Nhưng em ạ, giây phút này chính lúc
Anh thấy lòng anh tỉnh táo lạ thường
Nhằm thẳng quân thù, mắt không giọt lệ vương
Anh nổ súng.
II
Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng
Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi vẫn chưa ra
Cho đến ngày cất bước đi xa
Miền Nam gọi, hai chúng mình có mặt.
Nhớ chăng em, cái mùa mưa đói quay đói quắt
Mỗi bữa chia nhau nửa bát măng rừng
Em xanh gầy, gùi sắn nặng trên lưng
Môi tái ngắt, mái tóc mềm đẫm ướt
Bao giốc cao em cần cù đã vượt
Và mỗi lần ngồi nghỉ, em nhìn anh
Em nói tới những điều em định viết
Giữa hai cơn đau em ngồi ghi chép
Con sông Giàng gầm réo miên man
Nước lũ về... Trang giấy nhỏ mưa chan
Em vẫn viết: lòng dạt dào cảm xúc.Và em gọi đó là hạnh phúc...Nhớ chăng em, ngày mở màn chiến dịch Đông Xuân
Em lên đường phơi phới bước chân
B.52 bom nghìn tấn dội
Kìa dáng em băng rường bước vội
Vẫn nụ cười tươi tắn ấy trên môi.
Thôn 6 Bình Dương bãi cát sóng dồi
Nắng long lanh trong mắt người bám biển
Giặc mới lui càn khi em vừa đến
Bà mẹ già kể chuyện chặn xe tăng
Quanh những bờ dương bị giặc san bằng
Đã lại mở những chiến hào gai góc
Những em bé, dưới mưa bom, vẫn đi làm đi học
Những vồng khoai ruộng lúa vẫn xanh tràn
Trong một góc vườn cháy khét lửa Na-pan
Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc.
Và em gọi đó là hạnh phúc...
Như chồi biếc gặp mưa xuân, như chim én say trời
Em mải mê, đi giữa bao người
Xuyên Thọ, Xuyên Châu, Xuyên Hòa, Xuyên Phú...
Những mảnh đất anh hùng quyến rũ
Phút giây đầu đã ràng buộc đời em
Như tự lọt lòng từng biết mấy thân quen
Em nhỏ giao liên, mẹ hiền trụ bám
Cô du kích dịu dàng dũng cảm
Sông Thu Bồn hằng xao động tâm tư
Có tiếng hò như thực như hư
Em đã đến, tắm mình trong sóng nước
Sông kể em nghe chuyện đôi bờ thủa trước
Em mở mắt nhìn kinh ngạc những làng thôn
Và kêu lên khi được thấy cội nguồn
Mỗi sự tích trên đất này thắng Mỹ.
Em đã gặp bao anh hùng dũng sĩ
Đã cùng họ xẻ chia
Cọng rau lang bên miệng hố bom đìa
Phút căng thẳng khi vòng vây giặc siết
Nỗi thống khổ ngút ngàn không kể hết
Của một thời nô lệ đau thươn
Em lớn lên bên họ can trường
Giữa bom gào đạn réo
Em đã thấy những tâm hồn tuyệt vời trong trẻo
Những con người như ánh sáng lung linh
Mỗi đêm ra đi giản dị hiến mình
Để làm nên buổi mai đầy nắng
Em bối rối, em sững sờ đứng lặng
Vẻ đẹp này em chưa biết đặt tên
Thức dậy bao điều mới mẻ trong em
Nơi ngọn bút nghe cuộc đời thôi thúc.
Và em gọi đó là hạnh phúc...
III
Em ra đi chẳng để lại gì
Ngoài ánh mắt cười lấp lánh sau hàng mi
Và anh biết khi bất thần trúng đạn
Em đã ra đi với mắt cười thanh thản
Bởi được góp mình làm ánh sáng ban mai
Bởi biết mình có mặt ở tương lai.
Anh sẽ sống đẹp những ngày em chưa kịp sống
Sẽ yêu trọn những gì em chưa kịp yêu
Em trong anh là mùa xuân náo động
Từ phút này càng rực rỡ bao nhiêu.
8 tháng 3 - 1969
6 tháng 9 - 1969
BMQ
Tags: duong.huong.ly | Edit Tags
Next Post: 11 December 2007: Vĩnh biệt giấc mơ vàng Previous Post: Tho Nguyen Trong Tao
Comments
(1 total) Post a CommentThì xa xôi biết mấy cũng lên đường"
(Lên miền Tây-1958)
Có khi nào trên đường đời tấp nập
Ta vô tình đi lướt qua nhau
Bước lơ đãng chẳng ngờ đang để mất
Một tâm hồn ta đợi đã từ lâu
(Có khi nào - 1962)
Bài thơ "Lên miền Tây" cháu nhớ đọc trong một quyển sách xưa về văn thơ VN 45-60 thì phải. Quyển sách cũ lắm rồi từ một thư viện CTy mẹ bạn cháu cháu đọc hồi nhỏ nên giờ chỉ còn mang máng. Nhưng khi cháu lớn lên cũng là lúc Bùi Minh Quốc đã là Dương Hương Ly. Bài thơ không còn trong sách giáo khoa nữa.
"Bài thơ về Hạnh phúc" cháu chưa được đọc. Trong các quyển sách văn học người ta vẫn nhắc tới cái tên Dương Thị Xuân Quý cùng với Lê Anh Xuân, Nguyễn Thi... để nhớ về những nhà văn lên đường cầm súng chiến đấu và ngã xuống nơi chiến trường miền Nam. Gần đây NXB Văn Nghệ đã in Nhật ký chiến trường của Dương Thị Xuân Quý. Cháu đã có bản prc đọc trên máy. Đọc để hiểu và trân trọng những hy sinh của một thế hệ dành cho 2 chữ "Hòa bình".
Cháu đã đọc Bài thơ về Hạnh phúc. Đọc hết và bình thản hơn Chú nhiều. Có giải thích bao nhiêu, có mô tả dường nào thì chiến tranh với muôn vàn khổ sở, muôn vàn đau thương, muôn vàn nghiệt ngã... ấy vẫn chỉ là một khái niệm với bọn cháu. Sinh ra trong hòa bình, ích kỷ với những niềm vui, thế hệ bọn cháu có một nền tảng khác, có những ước mơ khác... Bọn cháu có thể khóc vì xúc cảm khi đọc một cuốn nhật ký chiến trường, có thể dồn dập máu nóng khi nghe 2 tiếng "xung phong" khi xem 1 cuốn phim tài liệu. Nhưng, nhưng làm sao có thể làm bọn cháu biết được mùi đạn bom khét lẹt, làm sao nói cho bọn cháu biết nỗi mất mát, làm sao có thể nói cho bọn cháu biết đã có 1 thời Hạnh phúc đơn giản là có Hòa Bình...
Đã gần 40 năm rồi. Giọt nước mắt của "Cậu học trò" xưa vẫn chảy, ấm áp và hiền hòa... Có lẽ Chú đã có câu trả lời Hạnh phúc là gì. Chú cứ khóc và cháu ngồi bên nhé? Lặng im thôi vì chẳng cần nói gì...
"Và em gọi đó là hạnh phúc..."
t